Felsefe,  Tartışma

Töz’ün Sorgulaması

Burada ilk olarak kendimize şu soruları sormamız gerekir. Töz nedir? Töz var edilebilir mi ? Var edilen veya varlığı başka bir varlığın, varlığına bağlı olan töz nasıl töz olabilir? Varlığın oluşturan töz müdür? Töz tüm varlıklar da aynı mıdır?

Şimdi, bu sorulara bakarak sorgulayarak cevap bulmaya çalışalım.

İlk olarak ‘töz nedir’ sorusu ile başlayalım. Töz, kavramsal olarak var ‘var olan’, yani ‘varlığın oluşumu kendisine bağlı olan ancak kendi varlığı hiçbir varlığın, varlığına bağlı olmayan’, ‘zorunlu olarak var olan’dır. Burada ‘töze verilen anlam’ ile ‘töz’ nedir ? Sorusuna yeteri cevap olabilir mi ? Ben, bunun daha da sorgulanmasının gerektiğini düşünüyorum.

  1. Töz, bir zorunluluk mudur?
  2. Zorunluluk olan töz’ün varlığı nasıl ortaya çıkmıştır?
  3. Töz’de bilinç var mıdır?
  4. Varlığını hiçbir varlığın zorunluluğuna bırakmayan ve kendi varlığını hangi koşullarda var etmiştir?
  5. Her hangi bir koşulda veya bağımsızca kendini var etmek mümkün müdür?
  6. Töz, sonsuz mudur?
  7. Evrende her karşıtıyla var olduğuna göre, töz’ün karşıtı var mıdır?
  8. Zorunlu varlık olan töz, yok olabilir mi?
  9. Töz, madde midir yoksa idea mıdır?

Bazı filozoflar töz’ün tek olduğunu, bazı filozoflar ise töz’ün birden çok şey olduğunu savunmuştur. Burada, ‘töz tektir’ dediğimizde ister istemez şu soru meydana gelir. Tek olarak kendini var eden töz, nasıl kendini başka bir töz’e dönüştürebiliyor? Burada, ‘a’ bir töz olsun ‘b’ veya ‘c’ töz’ünü nasıl meydana getiriyor? Töz olarak ‘zamanı’ ele alalım. Zamandan mekan oluşabilir mi? Ya da töz’ün ilk etapta karbon atomlarını alalım. Karbon atomlarından oksijen atomları nasıl oluşuyor?

Töz’ü düalist bir şekilde ele alan filozoflara da şu soruyu sormak gerekir; “Töz iki tane kavramdan oluşuyorsa, hangisi hangisini meydana getirmiştir?” İki tane kavramdan oluşan töz’ün, biri yok iken diğeri var olabilir mi?

“Töz var edilebilir mi?”, sorusunu inceleyelim. Töz için “kendiliğinden var olan , ancak varlığı hiçbir varlığın varlığına bağlı olmayan kavramdır”, demiştik. “Var edilmeyen ancak var eden” ve bu konu da kendi varlığını ‘zorunlu varlık’ anlamına gelen töz için bu soru mantık hatası ile kavramsal bir çelişkiye neden olduğu için “elma karpuz olabilir mi”,  gibi absürt bir soru olunca cevabı da absürt olacaktır.

Var edilen veya varlığı başka bir varlığın, varlığına bağlı olan töz nasıl töz olabilir? Bu soruyu cevaplandırmak için soruyu mantıklı düşünmek gerekir. Var edilen veya varlığı başka bir varlığın, varlığına bağlı olan töz her halde töz olmaz. Çünkü var edilen demek başka bir varlıkla var olan demektir. Yani burada, ‘a’ tözü ‘b’ tözünü oluşturuyorsa bu bakımdan ‘a’ tözü var eden, ‘b’ tözü ise var edilendir. Var edilen kavramı töz ile çeliştiği için doğal olarak ‘b’ töz olamaz.

Tabi haklı olarak şu soruları sormak gerekir;

  1. Tözler, başka töz’lerin oluşmasına neden olabilir mi?
  2. Nedeni olan töz’lere töz demek, ne kadar mantıklıdır?
  3. Töz için kullanılan ‘var olan’ anlamını vermek, töz’ü açıklamaya yeterli midir?
  4. Tözün başlangıcı var mıdır, yoksa töz ezeli midir?

Varlığın oluşturan töz müdür ? Diyelim ki varlığı oluşturan töz’dür. Yani, varlığın var olması ‘zorunlu var olan’, varlığın varlığına bağlıdır. Peki, ‘zorunlu varlığı’ oluşturan zorunlu bir varlık var mıdır? Töz, tüm varlıklar da aynı mıdır? Bu konuda Aristoteles’in yorumuna bakalım. O, töz’ün tümel bir varlık olmayacağını, asıl gerçekliğin tek tek bireyler veya nesnelerin kendilerinin olduğunu savunur.

Aristo’nun bu yorumuna göre tek bir töz yok , birden çok töz vardır gibi bir sonuç meydana gelir. Peki, Aristoteles bu yorumunda haklı mıdır?

  1. Bir töz yoksa ve birden çok töz varsa, bu açıdan ‘ana töz’ nedir?
  2. Töz’ler birbirini oluşturabilir mi?
  3. Birden çok töz, nasıl var olmuştur?
  4. Töz’ler birbirini determinize edebilir mi ?
  5. Varlık yok olunca, töz yok oluyor mu?.. Gibi sorular sorabiliriz.

Buraya kadar töz hakkında sorgulaması gereken noktaları olduğunu belirttik. Birçok insan bu tür sorulardan sıkılır veya öz’ü sorgulamanın gereksiz olduğunu düşünebilir. İnsan öz’ünü sorgularken aynı zamanda, kendi varlığını nesnelerin varlığını hatta kozmolojik olarak evrenin varlığını anlamaya çalışır. Öz’ün anlaşılması dahilinde, insanın kendi varlığının da anlaşılır duruma gelebileceğini, hatta varlığının amacını da bulmaya çalışacağından kuşku olmayacaktır.

İnsan, kendi varlığı niçin anlaşılması gerektiğini ve önemini ancak sorgulayınca anlayacaktır.

Etrafımıza bakınca, birçok varlık olduğunu ama bu bütün varlıkları meydana getiren nedenin ne olduğunu bilmek isteriz.

İnsan sorgulayınca keşfeder, keşfettikçe anlamaya çalışır.

Siz de fikrinizi söyleyin!