Homo Sapiens neler düşünüyordu?

Homo Sapiens neler düşünüyordu?

Ben sizden çok uzun zaman önce gezdim. Çok kişilik sürümüz hemen hemen her güneş yürüyüşteydik. Bu gezim bitene kadar böyle oldu. Çok farklı yerler, yeşiller, “jok-vaar” ’lar ve sürüler gördük. Ben bunları size kendimi, sürümü ve gezimi tanıtmak için aktarıyorum. Umarım benim aktarımımı anlayabilirsiniz. Gezdiğim zamanda çok “az-vaar” beni anladı. Ma-ma diye seslendiğim ve hep yanımda olmasını istediğim bir “az-vaar-yu-vaar” hariç, o beni anlıyordu. Ben ma-ma’nın içinden çıkmışım.

Kafamın içinde sürekli bir hareket vardı, sesler duyuyordum, hareketli görüntüler görüyordum, kendim hiç hareket etmesem bile, yanımda hiç kimse olmasa bile. Uyuduğum zamanlar da bile sesler ve görüntüler devam ediyordu.

Merak ediyordum, sürüdeki diğerlerinde de aynısı oluyor muydu? Olanları kimseye aktaramıyordum. Kafamın içinde olanları sadece ellerimle nasıl aktarabilirdim? Birine bir şey göstermek ve çağırmak için ellerimizi kullanırdık. Kolundan tutup çekerdik gelmesi için. Gezimiz aramızda sessiz geçerdi. Arada diğerinin tenine, saçlarına dokunurduk ve oradaki karınca, böcek, bit ve otları temizlerdik. Her güneş böyle sessiz geçerdi. Ses ağzımızdan çok ender çıkıyordu, sadece korktuğumuz, sevindiğimiz, üzüldüğümüz ve acı çektiğimiz zamanlarda. Bu sesler birer nidaydı. Mesela tehlike bildirmek için, çok rastladığımız küçük bir “jok-vaar” ’ın türdeşlerine verdiği uyarı sesini taklit ederdik. Bu ses, kaçın, saklanın, elinize taş ve sopa alın, yemeyin, hastalık veya zehir anlamları alıyordu. Yolumuzda tanıştığımız başka sürüler her şey için farklı sesler kullanıyorlardı. Bir tanesi hariç, canımız acıdığı zaman çıkan nida her sürüde aynı ses ile ifade ediliyordu: “aaağğhhh”!!!

Başka sürüler ile karşılaştığımızda aramızdan bazıları o sürüye, diğer taraftan da bizim sürüye geçenler oluyordu.

Ben bu aktarım konusunda diğerlerinden farklıydım. Küçüklüğümden beri ellerimle bir şeye işaret ederken, gösterirken benim kontrolüm dışımda ağzımdan sesler çıkıyordu. Birisine dokunduğum zaman ağzım hiç durmuyordu. Benim seslerime kimse bir tepki vermiyordu. Çoğu benim seslerimi taklit etmeye çalıştılar, ama başaramadılar. Aynı sesleri çıkaramıyorlardı.

Ma-ma, ondan çıkan diğer az-vaar, ben ve benden çıkan az-vaar’lar çok ses çıkarırdık ve seslerimizi anlardık. Ben ma-ma’nın seslerinin hepsini devraldım. Çevremde ne ve kimi görsem hepsini ayrı ayrı sesler ile işaretledim. Birbirine benzer nesneleri tek bir sesle anlatırdım. Aralarında farklı olanları ayrı sürülere ayırarak farklı sesler yakıştırırdım.

Yollarda gördüğümüz bütün vaar’ıların bedeninden uzantılar çıkıyordu. Bu uzantılar elimdeki parmaklardan bir tane eksikti. Bizim kabilede de hepimizin bedeninden çıkan uzantılar vardı. Bu benzerlikten dolayı hepimize aynı sesi verdim: “vaar”.

Sürümüz diğer vaar’lardan farklıydı. Onlar uzantıların hepsini yürümek için kullanıyorlardı, biz ise sadece arkamızdaki uzantılarla yürüyorduk. Hepsini kullananlara “jok-vaar” (=hayvan) sesini verdim, bize ise “az-vaar” (=insan) sesini. Az-vaar’ların bazılarının göğüslerinde kabarıklık vardı, o az-vaar’ların içinden yavrular çıkıyor ve sürümüze katılıyorlardı. Göğüsü kabarık olanlara “az-vaar-yu-vaar” (=kadın) seslerini verdim. Göğüsü kabarık olmayanlara “az-vaar-nayu-vaar” (=erkek) seslerini verdim. Bu verdiğim ses dizelerine uygun el hareketleri de vardı.

“Gökteki ateşe” (ul-nar-tan = güneş), karanlıkta yerine geçen “gümüş kalkana” (ul-mun-bay = ay), “yürüyen suya” (dur-man-na = nehir), “yanan oduna” (tan-ah = ateş) ve en sevdiğim görüntü olan “düşen su” (pat-dur-man = şelale) gibi birçok nesneye kafamda çıkan seslere göre isimler verdim ve onları benden çıkanlara da aktardım.

Benim yavrularımdan da yavrular çıktı. Hepsi de benim gibi çok sesli aktaranlar oldu. Umarım çok geziler sonra az-vaar’lar arasında ses aktarımı yaygınlaşır.

Biz den sonra çıkan az-vaar’lara selamlar.

***

Sevgili okuyucular, her zaman merak ettiğim bir konu olan “Homo Sapiens nasıl düşünmeye ve konuşmaya başladı?” sorusunun cevabını yüzlerce kez hayal ettim. Bu kurgumda sadece bir tanesini betimlemeye çalıştım. İnsan düşündüğünün farkına vardığı andan itibaren konuşmaya başladı. Homo Sapiens Sapiens ‘in evrimi tamamlandı.

Dil tarihçileri arasında iki fırka var. Biri bütün dillerin tek bir proto-lisandan türediğini savunan monoevrimciler, diğeri ise lisanların farklı topluluklarda ve farklı coğrafyalarda aynı zaman diliminde ortaya çıktığını savunan poli-evrimciler.

İki fırkayı uzlaştırabilecek bir gerçek var. İnsanların bugün konuştuğu bütün diller toplam 150 farklı sesten oluşuyor. Yeni doğan bir bebeğin kulakları ve beyni ilk 6 ayda bu 150 sesi duyabiliyor ve ayırabiliyor. Altı aydan sonra içinde bulunduğu toplumun lisanını işiterek beyin sadece bu dilin seslerini tanımlamakta uzmanlaşıyor ve diğer sesleri duyamaz hale geliyor.

Türkçemizde 29 harf ile 29 farklı sesi ifade ediyoruz. Örnek: Çoğu Avrupa dilleri ile yetişen bir insan bizim I ve Ğ seslerimizi duyamıyor ve konuşamıyor. Biz Afrika ve Asya’da konuşulan dillerin içindeki onlarca sesleri duyamıyoruz ve telaffuz edemiyoruz.

Nizamettin Karadaş