Arkeoloji,  Tarih,  Toplum

Burmalı Sütun / Yılanlı Sütun

İstanbul Sultanahmet Meydanında, Roma hipodromundan günümüze ulaşabilmiş, Yılanlı Sütun ismiyle de anılan Tunç anıttır. I. Constantinus’un Konstantinopolis’i yani yeni Roma’nın başkentini kurarken daha önceden önemli tarihi olayları anmak ve kutlamak amacı ile dikilmiş abidevi bazı dikili taşlarını yeni şehri süslemek amacıyla Hipodram’a getirip, dikmiştir. Bu dikili taşlardan biri de Burmalı Sütun’dur.

Şehre dikilen sütunlar Hipodromda yarış alanını ikiye ayıran Spina üzerine yerleştirilmişlerdi. Bu sütun Constantinius’un çeşitli yerlerden bazı anıtların sökülüp yeni başkente getirilmesi sürecinde Delphi’de Apollo mabedi önünde bulunan sütundur. Şehre buradan taşınmıştır.

Anıtın Apollo Tapınağı’na dikilmesi süreci de oldukça ilginçtir. 31 Yunan Kolonisi, memleketlerine işgal eden Perslere karşı kazandıkları Salamis (M.Ö. 480) ve Pletea (M.Ö.479) zaferlerinden sonra ellerine geçirdikleri savaş ganimetlerini eriterek, büyük bir tütsü sehpası ile altından kazan yapmışlardır ve bunu Apollon Mabedi’ne sunmuşlardır.

Bu anıt birbirlerine sarılmış 8 metre yüksekliğinde, 29 boğumlu ve 3 yılanın taşıdığı, 3 ayaklı altın bir kazandan meydana gelmektedir. Yılanların başları da birbirlerinden ayrılarak 3 ayrı yöne bakmaktadır. Yılan gövdelerinin üzerinde savaşa katılmış 31 Yunan sitesinin isimleri yazmaktadır.

Hünername’deki minyatürlerden XVI. yüzyıla kadar bu anıtın tamam olduğu görülmektedir. Daha sonraki süreçte yılan başları kaybolmuştur. Yılan başları günümüzde mevcut değildir. XIX. yüzyılın sonlarındaki bir araştırmada, bunlara ait olan bir üst çene bulunmuş ve bugün bu parça İstanbul Arkeoloji Müzesi’ndedir. İlk ve orijinal haliyle, sütunun boyu 8 metreyi bulmaktadır.

Biz bugün bunun ancak 5,5 metrelik halini görmekteyiz. Buradaki zemin zamanla yükseldiği için sütunun alt kısmı yer seviyesinin altında kalmıştır. XIX. yüzyılın ortalarında yapılan kazı ile bugünkü şekli ortaya çıkar halde olabilmiştir.

Hayati Sarnık

Siz de fikrinizi söyleyin!