Deneme,  Din,  Toplum

Bodi Bodi – Yağmur Duası

Erkeklerin yaptığı yağmur (duası) törenidir. Yatsı namazından sonra başlar. Ekimde tohum atılır. Kış kurak çekerse (geçerse) Aralık sonu Bodi – Bodi yapılır.

 

Köyün yaşlıları pınar başına toplanır. Bodi aşını yapmak için Seymen Kazan’ı ve Heren’i* diğerleri de kendi tabak kaşığını getirir.

 

(Bodi Bodi bizim köyde – Şarıklı – Evren Oluğu dediğimiz pınarın üst tarafındaki düz yükselti de yapılırdı. Evren Oluğu köyün kuzeyinde, Tüller yolu çıkışında idi.)

 

Ailesinin ilki olan gençler gelir, yaşlılar gönüllüler içinden sağlıklı ve dirençli birini seçer. Kadınlar ve kızlar evde kapıya gelecek Bodi’yi bekler.

 

Bodi genç soyunur altında bir donu kalır ve sırtına bir savan ( dokuma bezde olur) atılır. İnanışa göre savan Bodi’yi soğuktan koruyacaktır. İlk kapılardan sonra savan iyice ıslanmaya başlar. Koruyacağı düşünülen savan Bodi’nin sırtında soğuk bir katman olur. Sevmeyeni de çoksa, sırtındaki savan zül olur. Arka sıralardaki çocuklar gülmece yapar, ‘Bodi abi İmirin iti gibi titriyon haa’ derler, çocuklar ve gençler gülüşürler.

Önde Seymen Bodi genç yola düşer, ardına da çağdaşı gençler ve ala – sulu çocuklar.  Yürürken kalabalık sürekli nakarat olarak;

‘Bodi Bodi anan neden öldü’

der. Bodi gençte;

‘bir kaşık sudan öldü’

der. Kalabalık;

‘Bodi Bodi baban neden öldü’

der, Bodi gençte

‘bir kaşık sudan öldü’

der, kalabalık

‘Allah allah’

der.

(dedem anlatırdı, çocukluğunda gençler ‘Aboooo’ çekerlermiş.)

Gelinen evin kapısı çalınır, evin yaşlı kadını;

‘kim o’

der, kalabalık

‘Bodi geldi Bodi’

der. Kadın kapıyı açar, Bodi’nin arkadaşları sırtındaki savanı açar. Kadın elindeki ıbrık, kabak ya da helke ile su döker. Arkadaşları Bodi’nin üzerini hemen savanla kapatırlar. Maksat direnci artsın ve bütün evleri gezmiş olsun. Suyu döken kadın Bodi sarındıktan sonra elindeki Yağmur Aşı malzemesini verir. Seymen verilen malzemeyi Bodi’den alır, arkasında sıralı olan gençlerin önündekine verir.

Çünkü yaşlılar yemek için kazanı ocağa koymuş, su ısınmaya başlamıştır. Sıra başı gençte aldığı malzemeyi kazan başına götürüp aşı hazırlayana verir. Sonrasında ise orada kalıp, yaşlıların sohbetini dinlemek için bir kenara çekilir. Kapılar gezildikçe gençler eksilir. Gençlerin deme ve nidalarını ala – sulu çocuklar yapar.

Son kapı biter. Seymen Bodiyi ateş başına koşarak götürürken ala –sulu çocuklar Allah Allah nidaları ile koşarak her yeri inletirler.

Ateş başına gelinince Bodinin arkadaşları, çok üşümüş olan arkadaşlarını kurulayıp elbisesini giyene kadar bedenini sıvazlayarak ısıtırlar. Giyinen Bodi ateşin başında kendini toparlayana kadar ısınır. Sonra oda yaşlıların sohbetine katılır ve Bodi olarak yaşadığını anlatır.

İlk yağmur aşı Seymen tarafından Bodi’ye verilir. Sonra yaşlılar, gençler ve çocuklar kendi tabaklarına aşlarını alırlar. Üzerine hazırlanan bitki çayları içilir, sohbet aralarında dualar edilir.

Sohbet içeriği geçmiş zamanlarda olan büyük kuraklıklara kurgulu olur genelde.

Herkes doyduktan sonra yağmur aşı kalırsa, eve götürülmeyip toprağa dökülür, börtü – böcek hakkıdır diye.

 

Bodi Bodi’den sonraki üç – beş gün içinde yağmur yağarsa anasının ilkine hediyeler alınır. Ben çocukken hatırladığım bisküvit – lokum, şeker sucuğu, kedi bacağı – Maraş sucuğu- falan alınırdı. Dedemlerin zamanında tabanca, tüfek gibi kıymetli şeyler alınırmış. Gerekirse, Bodi genç yoksulsa, düğünü de köyde el birliği ile yapılırmış.

 

*Yağmur Aşı; Gençleri kapılara gönderen yaşlıların, gençler gelene kadar pişirdikleri bulgur pilavıdır. Odun ateşinde büyük kazanda ağırca pişer. İçeriği çok, tadı lezzetlidir.

**Heren; Kazanın küçüğü, yavrusu. Kazan ve Heren ışıl ışıl kalaylı olur.

 

Malzeme Temini; Malzeme için önce köyde durumu iyi olanın kapısı çalınır. Et ya da tavuk sağlanır. Önceki kapı ne vermişse sonraki kapıda öncekinin eksiğini verecektir. Seymen yağmur aşına ne kadar et ya da tavuk yeteceğini bilir. Sonra orta halli kapılar çalınır bulgur, mercimek inek yağı-tereyağı-, kuru soğan, domates, yoğurt, tuz ve baharat alınır. Her malzeme veren gönülden verir.

Hazırlanışı; Gelen etler kemiklerinden ayrılıp kavrulur ve bir kenarda, ağır ateşte ‘teri ile’ lezzetlendirilir.

(Bulgur pilavı Bodi’nin keyfine göre sade, mercimekli ya da domatesli hazırlanır. Kuru soğan yemeğin olmazsa olmazıdır. Genelde karışık olması tercih edilir.)

Kuru soğan ve domatesin bir kısmı doğranıp kavrulur. Sonra kaynayan suya bulgur ve mercimek katılıp kaynamaya bırakılır. Kazan Başı ateşe eklediği ve çıkarttığı odunlarla, hem yemeğin kıvamını, hem de Bodi’nin gelme zamanını ayarlar.

Yayık Başı da gelen yoğurtları ayran için hazırlamaya başlar. Sofrada on – on beş tas her zaman olur.

 

Edebi Metinler

Siz de fikrinizi söyleyin!