Eski Gündemler

Türkiye’de İdamlar

İlginç bir yazı buldum, tarihleri idam kararlarına bakın. Alıntı yaptığım kaynağı en altta belirteceğim.

Cumhuriyetin ilanından bu yana Türkiye’de 15’i kadın toplam 594 kişi idam edilerek öldürüldü.

Ancak bu sayıya TBMM denetimi dışında çalışan ve 1923-1927 yılları arası faaliyet gösteren 3. dönem İstiklal Mahkemeleri’nde idam edilenler dahil değil.

1984 yılında idam edilen Hıdır Aslan, devlet tarafından idam edilerek öldürülen son kişi oldu.

Listeye baktığımız zaman darbe dönemlerinde idam cezalarının infazında ciddi artış dikkat çekiyor.

27 Mayıs darbesi sonrası 1960 ve 1961’de 77 kişi, 12 Mart muhtırası sonrası 1971 ve 1972 yıllarında 16 kişi, 12 Eylül darbesi sonrası 1980-1981-1982-1983-1984 yıllarında 49 kişi idam edildi.

İşte 1923’ten itibaren idam edilerek öldürülenlerin isim listesi…

1923’ten 1984’e idamlar

(1923) Korkutelili Süleymanoğlu Ali Efe, Kütahyalı Kadıoğlu Halil bin Hacı Mehmed, Siverekli Süleymanoğlu Cemil

(1925) Kayserili Mustafa Behçet Bey, Sabit (Hilmi), Yozgatlı Musa oğlu Osman ve Kahveci çırağı Yozgatlı Mehmedoğlu Mustafa.

(1926) Bornovalı Hazmaoğlu Hasan, Kayserili Bakkal Hekimoğullarından Abdullahoğlu Musa Çavuş, Hacı Ramazanoğullarından Mustafaoğlu Çolak Ahmet, Ahmetoğlu Abdülmecit, Baharoğulları Mehmetoğlu Rıza, Cazkıroğullarından Şükrüoğlu Ziya, Halimoğlu Tahsin, Süleymanoğlu Kömürcü Hüseyin, Alioğlu Süleyman, Hüseyinoğlu Hafız, Tuz Osmanoğlu Mustafa, Kadıoğullarından Ahmetoğlu İbrahim, Delimemedoğlu İdris ve Ispartalı Arapoğlu(Acaroğlu)İbrahimoğlu Kerim.

(1927) İsmailoğlu İngiliz Memed, Hüseyinoğlu İsmail, Kel Ahmedoğlu Memed, yanık Mustafa, Barbaroğullarından Hasan, Laloğullarından Yusuf, Haçikoğlu Kirkor, Boyabatlı Azizoğlu Hamit, İzmit’li Ahmetoğlu Mehmed, Memedoğlu Hüseyin ve Mestçi Mustafaoğlu Memed.

(1928) Abaza Hakkı, Bedel Yusufoğlu Abaza Mecit, Recepoğullarından Sarı Mustafa, İbrahimoğlu Arnavut Recep, Mestanoğlu Hasan, Müezzinoğullarından Hasanoğlu Hamdi, Adanalı Hacı Kadiroğlu Süleyman, Kırşehirli Musaoğlu Ömer, Alioğlu Hanefi, Niksarlı Kocaoğullarından Ömeroğlu Kazım, Gedizli Mustafaoğlu Hasan, Devrikli Kadıoğullarından Korucu Ahmetoğlu Ahmet, Durmuşoğlu İsmail ve Akgözoğlu Osmanoğlu Süleyman.

(1929) Pehlivanoğullarından Mehmetoğlu Şaban, Kozalaklı Bahrioğlu Memed, Kilisli Hüseyin Alioğlu Memed, Kastamonulu Sadıkoğlu Mehmed Ali, Kulalı Seyitoğlu Topal Akif, Mandaloğullarından Süleymanoğlu Mustafa, Akşehirli Ahmedoğlu Haşim, Silifkeli Muhacir Hasanoğlu Süleyman, Ayaşlıoğullarından İbrahimoğlu Halil, Şişlioğullarından Yakupoğlu Ali, Safranbolulu Fevzioğlu Kara Hazım, Mustafaoğlu Halil ve Siverekli Hacı Eyüpoğullarından Eyüpoğlu Suphi.

(1930) Kozanlı Bekiroğlu Cafer, Kölemenoğlu Ali, kardeşi Memed, Saimbeylili Alioğlu Mustafa, İnegöllü Bekiroğlu İsmail, Eminoğullarından Mustafaoğlu Kömürcü Molla Mustafa, Kahyaoğullarından Abbasoğlu İbrahim, Köseoğullarından Memedoğlu Mustafa, Nevşehirli Dervişoğlu Mustafa, Tosyalı Ali oğlu Şevki, Musoğlu Abdullah, Hacıyufoğlu Sarıgelinin Memedoğlu Memed, Kadiroğullarından Memedoğlu Hüseyin, Abdurrahmanoğlu Muslu, Hüseyinoğlu Pir Ali, Çakıcı Mustafa, Sapancıoğullarından Memedoğlu Şükrü, Bartınlı Hasanoğlu Haşim, Suruçlu Selimoğlu İbrahim, Amasyalı Ali oğlu Arif, Kuyucak Köyünden Musluoğlu Ahmet, Rızaiye’den Ahmedoğlu İsmail ve Akçaabatlı Karacaoğlu Miktatoğlu Hasan.

(1931) Zilaloğullarından Seferoğlu Pehlivan, Kavlak Mustafa, Şakioğlu Rasim, Karaibrahimoğlu Süleyman, Abdürraufoğlu Nurioğlu Ömer, Murtazaoğullarından Musaoğlu Bekir, Çorumlu Mustafaoğlu Ahmed, Solak Süleymanoğlu Hasan Ali, Bayramoğlu Memed, Memedoğlu Mahmut, Sürmenilioğullarından Mustafaoğlu Yusuf, Ömeroğlu Himmet, İsmailoğlu Nevruz, Rizeli Memedoğlu Ali Rıza, Kerimoğlu Veysel, Osmanoğlu Ahmet Refik, Numanoğlu Cemal, Uşaklı İbrahim, Uşaklı İbrahim’in kardeşi İsa, Memişoğlu Ahmet Çavuş, Çakıloğlu Mehmetoğlu Kürt Hüseyin, Mehmetoğlu Yaşar, Şakşakoğullarından İamailoğlu Salim, Mustafaoğlu Sadık ve Alahasanoğullarından Hüseyin Kızı Fatma Ana (K).

(1932) Siverekli Kirkoroğlu Karabet (Muhtedi Mustafa).

(1933) Ilgazlı Alioğlu Hatip Hasan, Piriştineli Ömer oğlu Recep, İbrahim oğlu Arnavut İsmail, Kütahyalı Memedoğlu Halil, Asker kaçağı Çanak Ali, Sivaslı Eminoğlu İsmail, Bilecikli Kasımoğlu Ali, ve Bulanıklı Miktatoğlu Ali.

(1934) Kasapalioğullarından Hüseyin, Haliloğlu Mustafa, Çuhadaroğullarından Ali Hüseyin, İsmail oğlu Yusuf, Hüseyin oğlu Cin Ali, Köşker Sabit oğlu Yusuf, Hakik oğlu Aslan, Veli Kızı Sadberk (K), Osmanoğlu Mustafa, Ali oğlu Mehmet Ali, Salih oğlu Dursun, Müdüroğlu Mehmetoğlu Mustafa, Yusuf oğlu İbrahim, Konya Mamuriyeli Mahmut, Aksaraylı Yusufoğlu Hasan Çavuş, Süleyman oğlu Memed, Memet oğlu Karahasan, Çakır Yusufoğlu Derviş, Durmuş Celil oğlu Memed ve Molanın Ahmetoğlu Recep.

(1935) Dirhemoğlu Mehmetoğlu Ahmet, Köleoğlu Mehmedoğlu İbrahim, Derfioğlu İbrahimoğlu Ömer, Üsküplü Ali oğlu Ayet, İsmail oğlu Memed, Mollaosmanoğlu Alioğlu Hüseyin, Hacıoğlu Mehmedalioğlu Memed, Bursalı Ahmetoğlu Remzi, Çeçeoğlu Abdürrahman, Hacıoğullarından Ahmetoğlu Memed, ağabeydinoğlu Hüseyin Fevzi, Mehdioğlu Halil oğlu Asım, Kavgacıoğlu Emin oğlu Hüseyin, Nezie oğlu Aziz, Sairoğlu Salih, Halil oğlu Halil İbrahim, Halil oğlu Abdullah, Osmanoğlu Ömer, Memedoğlu Hakkı, Memedoğlu Veli, Memedoğlu Cafer, Mustafa oğlu Emin (Yemin), Akyazılı Zekeriya, Yusufoğlu Hacı Şerif oğlu Cambaz Süleyman Çavuş, Karaalioğlu Ali oğlu Hasan, Alibeyoğlu Süleyman oğlu Hüseyin, Köylüoğlu Ali Osman oğlu Süleyman, Sarıoğlu Memed oğlu Nuri, Çorukçuoğlu Memed oğlu Süleyman, Sarıoğlu Ahmed oğlu Halil İbrahim, Mamikoğlu Memed oğlu Hasan ve Nuh oğlu Süleyman.

(1936) Abdurrahmanoğlu Nezir, Piyadeoğlu İslam oğlu Mustafa, Şatoğlu Safer oğlu Hüseyin, Hasanoğlu Bekir, Demircioğlu Abdioğlu Hakkı, Salih kızı Ümmehan (K), Ramazanoğlu Ali ve Süleyman Kahyaoğlu Memed.

(1937) Haşıloğlu Durmuş oğlu Kadir, Mustafa oğlu Asım, Ahmet oğlu Memed Ali, Memed oğlu İsmail, Daveti oğlu Memed, Eminoğlu Selim oğlu Mustafa, Saidoğlu Memedali oğlu Memed, Tütüncüoğlu Şükrü oğlu Mustafa, Çavuşoğlu Osman oğlu Ömer, Ahmed oğlu Hüseyin, Çineli Salih oğlu Ahmed, Çineli Salih oğlu Osman, Mahmut oğlu Muhiddin, Mustafa oğlu Cırık Hasan ve Mazakoğlu Mustafa oğlu Memed.

(1938) Tahir Mehmet Zorarabacı, Mustafa Kargın, İbrahim Türk, Hacı Akkuş, Ali Osman Koç, Ali Osman Aktaş, Ayşe Gelget (K), Osman Calkın, Ahmet Turan, Abdo Devvare, Memed Karahavza, Çolak Hasan Bayrak, Osman Eflatun ve Cevdet Cavan.

(1939) Mustafa Baltacı, Memed Ersoy, Mehmed Ali Kara, Satılmış Kaya, Hakkı Bicici, Halil Önder, Lütfi Tanrıverdi, Didar Savaş, Adil Gürel, Mustafa Akıncı, Mehmet Gelen, Hasan Tari, Celal Karabulut, İstepanoğlu Hamparşan, Mehmed Aklan, Hasan Ali Tonya, Bayram Oktay, Abdullah Kırtıl, Ali Ürkmez, Huriye Senel (K), Cemal Sakar, Hasan Çay, Ali Afşin, Ahmet Baktır, Ali Çelik, Bekçi Osman Taşır, Said Yılmaz, Ziya Sönmez Yalçın, Şaban Kutluer, Halil Tufan, Karahasan Korkakoğlu, Fatma Satılı (K), Yaşar Özdemir, Hasan Altınırmak, Recep Çimir, İlyas Karakoç, Bayram Karakuzu, Kara Mehmed Yılan, Hilmi Sısık, Dilaver Akış, Yusuf Dere, Fatma Yıldırım (K), Eyüp Taş, Musa Doğrukan, Habib Koçak, Bilal Sel, Emin Özçakır, Ali Bircan, Bozanali Gürsoy, Remzi Uzun, Nuri Deniz, Ragıp Seçer, Ali Ürkmez, Bayram Kaleli, Ebuzer Erdil (büyük), Ebuzer Erdil (küçük k.), Ahmet Salih Tüzün, Memed Seyran, Ali Barin, Celal Kalpuz, Osman Kalın ve Mustafa Karabulut.

(1941) Ali Çağlar, Veli Acar, Namaz Koçak, Hasan Yılmaz, İsmail Dede, Mustafa Korkmaz, Mehmet Gökgöz, Mustafa Küçükaydınlı, Necati Erdikler, Şükrü İlbasmış, Memed Sahmen, Kasım Afacan, Mustafa Özkula, Cemil Yurgan, Davut Turgut, Asım Gedik, Hacı Osman Selçuk, Hasan Yılmaz, Ali Öztürk, Mehmet Bektaş, Bayram Pur, A. Rıza Çölgeçen, Kadir Aygün, Mehmet Altmış, Mehmet Yaylalı, Süleyman Yılmaz, Mustafa Özdemir, Süleyman Akbulut, Davut GÜRLER, Ali Kaplan, Bahaddin Aksu, Sait Yener, Ahmet Cingöz, Ali Özateş, Fettah Özateş ve Hüsmen Haylaz.

(1942) Hüseyin Gümüş, Mehmet Diri, Mehmet Sitil, Mustafa Karabaş, Gülsüm Kotanak (K), Ali Derebek, Salip Sürpük, Osman GÜNER, Ali Geldi, Yusuf ve Yunus (Kardeş), Satı Özdağ, Nazım Yolal, Ali Kılıçdemir, Abdurrahman Çığ, Osman UÇAR, Sadullah Kalkan, Mehmet Sarı, Ömer Yengi, Zülali Acar, Şehbender Kobuk, Memed Çallı, Abdi Bayhan, Ömer Şentürk, Recep Bilik, Mustafa Çelik, Hüseyin Kahya, Hüsnü Kayar, Aziz Aldu, Necati Yolaşan, Ahmet Savaş, Memed Ali Sarıoğlan ve Bacı Ayhaner (K).

(1943) Reşit Demir, Hüseyin Özkaragöz, Musa Kazım Akıncı, Ziyaettin Atalay, Hüseyin Acar, İsmail deveci, Mustafa Erdoğan, Ali İlbili, Dalya Ömer Öğüt, Kör Memed Gün, İbrahim oğlu Kulu (casusuluk), Hazma Pekmez, Mustafa Eğriboyun, Mustafa Aydın, Abdüssemet Semen, İbrahim oğlu İsmail, Seyit Ali Harmankaya, Mahmut Uyanık, Müslüm Kahyaoğlu, Mehmet Polat, Kırcaoğlu Asaf, Keyfo Bulut, Ceyhan Sarıkaya, Halil Karadağ, Ahmet Özen, Süleyman Ürgüt, Mustafa Çavuş Terzioğlu, Agit Baran, Mehmet Kara ve Emine Kuzu (K),

(1944) Bilal Aydın, Mehmet Yıldız, Mahmut Aslan, Mehmet Taş, Ahmet Albayrak, Celil Venediklioğlu, Reşit Ciryan, Hulisi Sürenkök, ve İsmail Karakaya.

(1945) Ahmet Uygun, Mustafa Çetinkaya, Mustafa Aytekin, Mahmut Baştuğ, Adem Yılmaz, Mehmet Erdoğan, Hilmi Çiftçi ve Mustafa Gaffar Hatun.

(1946) Durmuş Çelikel ve Mustafa Tekin.

(1947) Mehmet Demiröz, Hüseyin Arslan, Ömer Arslan, Misak Karaca, Şevket Ateşköz, Halil Ünal, Abdulhamit Takmak, Hamidi Mollasor, HAKKI Şahin, Hüseyin Kazan, Yusuf Gürbüz, Halil Üneş, Mehmet Aygün, Vahit Kahraman, Ahmet Yıldız, Ahmet Sevim ve Mustafa Metlek.

(1948) Ali Çelik, Salih Baştürk, Ali Özdemir, Süleyman Karakaya, Mehmet Akbulut, Yusuf Bahadır ve Sadık Kutan.

(1949) Nezir Toplu, Mehmet Sökeli, Ali Kaya, Abdulaziz Karayıl, Şevket Ödemiş ve Ahmet Gür.

Tek parti dönemi sonrası

(1950) Ali Dip ve Mahmut Özdemir.

(1951) Hacı Şen.

(1954) Emirza Ergün, Babahan Taşdemir, Rahim( İbrahim Kırkoklu) ve Halil Eroğlu.

(1955) Dursun Levent, İvane Adamidi (casusluk), Nikolay Antonof (casusluk), A. Hayati Karaşahin (casusluk), Ahmet Sütçü ve Abdullah İbiş.

(1956) Şahin Doğan, Hasan Yılmaz, Ahmet Nazlı, Adem Güler, İzzet Çamlıdere, Osman Tekin, İsmail Karadağ, Mehmet Karataş, İsmail Akaya, Hüseyin Tıkız ve Himmet Sarıkan.

(1957) Kazım Atlan, Mehmetoğlu Bişar, Bayram Ali Yeşil, Ali Kınalı, Hasan Kuyumcu, Hayri Uymaz ve İsmail Güngör.

(1959) Ziya Şimşek, Hıdır Çaça, Ahmet Yatlı Mehmet Selek, Rıza Özdem, Rafet Demirci, Mehmet Özkaya, Ahmet Potçu.

27 Mayıs dönemi

(1960) Mehmet Sali Figan, Kamil Yumak, Ramazan Başıbüyük, Rasim Dik, Hasan Seyhan ve Mehmet Arı, Nuri Poran, Bayram Çiçek, Mehmet Çekiç, Mehmet Polat, Mustafa Çelik, Yaşar Yuvarlak, Cemil Cevdet Turan, Ali Ünver, Şirin Tekin, Durdu Sarıkaya (K), Hüseyin Sarıkaya, Bilal Kutluca ve Yakup Gökmen.

(1961) Adnan Menderes (Ertekin), Fatin Rüştü Zorlu, Hasan Polatkan, Kazım Emekoğlu, Ahmet Buluk, Osman Aslan, Yakup Gökşen, Recep Güler, Hasan Doğruyol, Necmi Karataş, Necati Şenol (Şenel), Mehmet Ak, Talat aydemir, Fethi Gürcan, Kandemir Sipahipala, Mustafa Karasu, Şükrü Uzunca, Abdülcebbar (Abdullah) Yıldırım, Mehmet Çimen, Mehmet Çetin, M. Sıdık Çetin, Hazma Gülmez, Osman Taşdemir, Bahattin Yazıcı, Bekir Yılmaz, Mehmet Ali Yılmaz, Ali Kocatürk, Kemal Taşkesen, Ümmühan Bebek (K), Mustafa Cemal Kanca, Hüseyin Akça, Halil Özlem, Adem Akçay, Cemal Zambaklı, Ahmet Dar, Reşit Siyah, Mustafa Dilek, Hasan Kahyaoğlu, Ömer Aslan, M. Mustafa Yeğenoğlu, Durmuş Çetinkaya, İzzet Sivaslı, Ali Ilgaz, Cafer Güler, Zeki Özalp, Kadir Ceyhan, Süleyman Ağırbaş, Hasan Şeker, Bedih Kılıç, Ali Karahan, Bayram Kalpaklı, Mehmet Gül, Bayram Albayrak, Recep Güngör Tanış,Hasan Şentürk, Kerim Özkan, Hasan Güney ve Süleyman Bozkurt.

12 Mart dönemi

(1971) Kemal Akman, Kemal Uluköylü, Ahmet Balıkçı, Nail Kır, Mehmet Karabaş (Karataş),Nurettn Kahraman, Mahmut Yel, Faik Vartekli, Kadriye Partici (K), Hacı Ahmet Tonya, Hüseyin Bulut, Zekeriya Balcı ve Cemil Yıldız.

(1972) Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan

12 Eylül dönemi

(1980) Necdet Adalı, Mustafa Pehlivanoğlu, Serdar Soyergin, Erdal Eren.

(1981) Cevdet Karakaş, Veysel Güney, Ahmet Saner, Kadir Tandoğan, Mustafa Özenç, İsmet Şahin.

(1982) Seyit Konuk, İ. Ethem Coşkun, Necati Vardar, Fikri Arıkan, Cengiz Baktemur, Ali Bülent Orkan, Sabri Altay, Şehabettin Ovalı, Adnan Kavaklı, Veli Acar, Eşref Özcan, Kazım Ergun, Muzaffer Öner, H. Fevzi Uyguntürk.

(1983) Ali Aktaş, Ömer Yazgan, Memet Kambur, Ramazan Yukarıgöz, Erdoğan Yazgan, Ahmet Kerse, Levon Ekmekçiyan, Selçuk Kuracık, Halil Esendağ, Adem Özkan, Osman Demiroğlu, Hüseyin Çaylı, Duran Bircan, Rıdvan Karaköse, Cavit Karaköse, Süleyman Karaköse, Fatih Laçinligil, Fayik Görünmez, Mustafa Başaran, Hüseyin Üye, Şener Yiğir, Cafer Aksu (Altıntaş), Abdulaziz Kılıç.

(1984) İlyas Has, Hıdır Aslan

* Kaynak: Wikipedia

İstiklal Mahkemeleri’nde idam

İstiklal Mahkemeleri’nde idam edilenlerin tam sayısı bilinemiyor. Prof. Dr. Ergün Aybars “İstiklal Mahkemeleri” kitabında bu rakamların gerçek sayının çok altında sayısına işaret ederek, 2827 olarak gösterilen müeccelen* idamın tahminen beş binin üzerinde, 1054 olarak gösterdiği idam sayısının da 1450 ile 1500 olabileceğini yazıyor. Gıyaben idam ise 243.

Aybars, kitabının önsözünde, İstiklal Mahkemelerini şöyle anlatıyor:

“İstiklal savaşında asker kaçakları, casus, bozguncu, vatan ihaneti suçlarını yargılamak, iç güvenliği sağlamak amacıyla kurulmuş bulunan 14 İstiklal Mahkemesi ve Cumhuriyet’in ilanından sonra Türk inkılabının gerçekleşmesini sağlamak için kurulan 3 İstiklal mahkemesinin görevleri ve etkileri görülmeden 1919- 1927 yılları arasındaki dönemi açıklamak mümkün değildir.”

* Müeccelen: Bazılarına idam cezası verilse bile bir daha kaçtığı taktirde uygulanmak üzere cepheye gönderiliyorlardı.

Kaynak: http://bianet.org/bianet/siyaset/180285-donem-donem-turkiye-de-idam

Siz de fikrinizi söyleyin!