Din,  Güncel - Aktüalite,  Kategorisiz,  Siyaset,  Tarih,  Tartışma,  Toplum

Kara Ölüm

İnsanlık tarihinde bugüne kadar görülmüş en öldürücü pandemik salgını olan Veba salgınına “Kara Ölüm” adı verilmiştir.
Eğer bir hastalık salgını sadece belli bir yerde, sadece belli bir toplumda görülürse ona “Epidemik” deniliyor. Ama, eğer bir virüs salgını tüm dünyaya yayılırsa ona da “Pandemik” adı veriliyor..
Kara Ölüm denilen pandemik veba salgını, 1347-1351 yıllarında Avrupa ve Asya’da görüldü, tüm dünyada yaklaşık 200 milyon insanın ölümüne neden oldu.

Pandemik veba salgını Orta Asya ve Doğu Asya’da başlamış, İpek Yolu ile önce İtalya’ya, daha sonra tüm Avrupa’ya yayılmıştır.
Veba salgınından önce Avrupa’nın toplam nüfusu yaklaşık 450 milyon iken, Kara Ölüm sonucu 350 milyona inmiştir. Yani, pandemik veba salgını Avrupa halkının yaklaşık üçte birini öldürmüştür.

Farelerden bulaşan veba salgını 20. yüzyıla kadar, birçok kez yeniden ortaya çıkmış, toplu ölümlere neden olmuştur.
Tıbbi genetik çalışmaları, üç dalga halinde tüm dünyaya yayılan pandemik veba salgınının Çin’den başladığını göstermiştir.

Veba salgını Asya’da yaklaşık 25 milyon insanı öldürdükten sonra, 1347 yılında Konstantinapol’a, yani günümüz İstanbul’a ulaşmıştır.
İslam alimleri, veba salgınını “Allah’ın bir lütfu” olarak yorumlamışlar, vebadan ölenlerin “şehit” sayıldıklarını duyurmuşlardır. Bazı Müslüman doktorlar, vebaya yakalanmış hastaları tedavi etmeyi reddetmişler, salgını önlemeye çare aramanın ve tedavi etmeye kalkışmanın Allah’a karşı gelme anlamında olduğunu bildirmişlerdir.

Vebaya yakalanmanın ilk belirtileri, hastanın nefes darlığı çekmeye başlamasıdır. Daha sonra, hastalığa yakalanmış olan erkeklerin ve kadınların koltuk altlarında ve kasık aralarında yumurta gibi, bazen elma büyüklüğünde tümörler oluşmaktadır. Ateşli nöbetler geçiren, kan kusan hastalar, salgına yakalandıktan sonraki 2-7 gün içinde ölmektedirler.
Kara Ölüm denilen pandemik veba salgını; Paris nüfusunun yarısı olan 50 bin kişiyi, İtalyan kenti Floransa’da yaklaşık 60 bin kişiyi, Londra’da 62 bin kişiyi öldürmüştür.
Irak, İran ve Suriye nüfusunun üçte biri, Mısır’da halkın yüzde 40’ı veba salgınında ölmüştür.

Peki, Kara Ölüm denilen pandemik veba salgınının nedeni neydi?
Hıristiyan dinciler ve fanatikler, salgından sorumlu olarak Yahudileri, yabancıları, dilencileri, cüzzamlıları ve Çingeneleri gösterdiler. Yahudi topluluklarına birçok saldırıda bulundular. Şubat 1348’de Fransız kenti Strasbourg’da 2 bin Yahudi’yi öldürdüler.

OSMANLI’DA VEBA SALGINI

Osmanlı toplumunda, 1701-1750 sürecinde, küçüklü büyüklü 37 veba salgını yaşanmıştır.
1751-1800 sürecinde ise yaklaşık 31 veba salgını Konsatantinapol’da, yani günümüz İstanbul’da görülmüştür.
Peki, bu salgınlar sırasında padişahlar nasıl davranmışlardır?
İstanbul’daki Topkapı Sarayı’ndan sonra Osmanlı’nın en büyük sarayı, Edirne Sarayı’dır.
İstanbul’da veba salgını halkı kırıp geçirirken; Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim (Sarı Selim-Sarhoş Selim), I. Ahmet, IV. Mehmet (Avcı Mehmet), Payitaht İstanbul’u bırakıp Edirne Sarayı’na kaçıp gitmişler, kendilerinin ve en yakınlarının sağlığını güvence altına almışlardır.
Osmanlı padişahları, kullarının veba salgınından ölüp gitmesini hiç umursamamışlardır.

Yılmaz Dikbaş
18 Mart 2020, Çarşamba
0532 233 31 52

Siz de fikrinizi söyleyin!